فرهنگ نگاری و زبان ادبی معاصر تاجیکی

فرهنگ نگاری در زبان تاجیکی تاریخی طولانی دارد؛ اما از اواخر دهۀ بیستم عصر گذشته، ضرورت تهیه و تدوین فرهنگ های نوی زبان تاجیکی به میان آمد. در همایشی بانام «کنفرانس یکم آموزش کادرهای تولیدی تاجیکستان شوروی» که به سال ۱۹۳۲م در لنینگراد برگزار گردید، مسئلۀ ترتیب فرهنگ های گوناگون، تنظیم اصول اصطلاح سازی زبان تاجیکی و... بررسی شد و دانشمندان برجسته ای چون الدینبورگ، برتلس، فریمان، زاروبین، یاکوبسن و... اندیشه های خود را بیان کردند. با هدف عملی کردن توصیه های این کنفرانس هیئتی زیر نظر صدرالدین عینی تشکیل شد و با هدف تهیۀ لغت روسی- تاجیکی آغاز به کار کرد. در این مقاله، مؤلف ابتدا ویژگی های این فرهنگ را برشمرده و به بیان نظرات برتلس درخصوص این فرهنگ و نیز فرهنگ دیگری باعنوان لغت نامۀ تفسیری زبان تاجیکی پرداخته است. در ادامه، نظر سخنرانان دیگر این کنفرانس را درباره مشکلات مربوط به ترتیب فرهنگ های دوزبانه، نظریه های نو درزمینۀ اصول لغت سازی، لزوم تألیف لغت نامۀ تفصیلی اصطلاحات سیاسی و... ذکر کرده است. در پایان نیز به مشکلات فرهنگ سازی و فرهنگ نگاری این دوره که متأثر از فضای سیاسی آن روزگار بوده، اشاره کرده است.